پنجشنبه های مستند در مهر؛
۴بارسقط جنین یک مادرفقط برای باشگاه رفتن!
محمد خوشدل فر کارگردان مستند خون ریزی ضمن تشریح قسمتی از مشاهدات خود در پروسه پژوهش و ساخت این مستند تاکید کرد سقط جنین به مفهوم تصمیم گیری برای قتل یک موجود زنده است.
محمد خوشدل فر کارگردان مستند «خون ریزی» همزمان با عرضه این مستند، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آن توضیح داد: مستند «خون ریزی» در حقیقت یک قسمت از یک سری مستند تحت عنوان «لیبیدو» است که درباره تبعات سبک زندگی شکل گرفته بعد از انقلاب جنسی در آمریکا در دست تولید داریم. این قسمت اما به علت ظرفیت هایی که در موضوع سقط جنین وجود داشت، به عنوان یک اثر مستقل دیده شد و برای آن اکران و عرضه جدایی هم در نظر گرفتیم. موضوع محوری آن هم بحث قانون سقط جنین در آمریکاست. همان قانونی که همین دو هفته پیش و بعد از ۵۰ سال اجرای آن در آمریکا کنسل شد.
وی افزود: روایت «خون ریزی» از همین قانون سقط جنین در آمریکا شروع می شود و این با پرداختن به سرنوشت خانمی که یک سر تصویب این قانون بود ادامه پیدا می کند. در ادامه به بیان نظرات طرفین موافق و مخالف این قانون پرداخته ایم که معروف به دو گروه طرفدار زندگی و طرفدار انتخاب هستند. در بخش سوم مستند هم بیشتر تلاش دارد تا مسئله سقط را تشریح کند تا مشخص شود وقتی از سقط صحبت می نماییم، دقیقاً منظورمان چیست و چه منظوری داریم ؟ در بخش پایانی مستند نتایج اجرای این قانون در طول ۵۰ سال را موردبررسی قرار داده ایم.
این مستندساز درباره پژوهش های خود در راه ساخت این مستند درباره وضعیت سقط جنین در ایران هم توضیح داد: اساساً این که تصمیم گرفتیم این قسمت از مجموعه را مستقل از قسمت های دیگر ببینیم و روی آن به شکلی کار نماییم که هم در جشنواره مستند سینماحقیقت و هم در جشنواره عمار حضور داشته باشد، به علت همین اطلاع از وضعیت سقط جنین در ایران بود. در طول تحقیقات پروژه متوجه شدیم واقعاً اوضاع سقط جنین در ایران نابه سامان است و اصلاً آنگونه که از دور بنظر می رسد نیست. طبق همین تحقیقات عمده دلیلهای این مسئله هم دلیلهای اقتصادی نیست و بلکه فرهنگی است.
کمتر از ۲۰ درصد دلیلهای سقط جنین «اقتصادی» است
وی در تشریح این دلیلهای اظهار داشت: کمتر از ۲۰ درصد دلیلهای برای سقط جنین اقتصادیست اما در حدود ۷۰ درصد این دلیلهای فرهنگی است و مواردی مانند حاملگی در دوران نامزدی، فاصله سنی با فرزند قبلی، علاقه مادر به ادامه کار و یا تحصیل را شامل می شود. علاوه بر این ها شاید در حدود ۱۰ درصد هم دلیلهای دیگری مانند فرزندان نامشروع و حاملگی در وضعیت خاص در این مسئله دخیل بوده، مسئله اصلی این است که بخش عمده ای از دلیلهای سقط جنین در ایران اساساً مباحث اقتصادی نیست و ناشی از یک ذهنیت اشتباه است. وقتی با این شرایط مواجه شدیم، تصمیم گرفتیم نگاه ویژه تری به این مساله داشته باشیم و برای این کار وقت بگذاریم.
کمتر از ۲۰ درصد دلیلهای برای سقط جنین اقتصادیست اما در حدود ۷۰ درصد این دلیلهای فرهنگی است و مواردی مانند حاملگی در دوران نامزدی، فاصله سنی با فرزند قبلی، علاقه مادر به ادامه کار و یا تحصیل را شامل می شود. علاوه بر این ها شاید در حدود ۱۰ درصد هم دلیلهای دیگری مانند فرزندان نامشروع و حاملگی در وضعیت خاص در این مسئله دخیل بوده است
خوشدل فر اضافه کرد: درست است که موضوع محوری مستند «خون ریزی» بصورت مستقیم به ایران مربوط نیست، اما باید توجه داشت مستندسازی در مطالبی از این دست دو خاصیت دارد. اول این که موضوعی نیست که بتوان حکم قطعی نه یا بلی برای آن صادر کرد. هیچ کس نمی تواند درباره موضوعی مانند سقط جنین چنین تجویز قطعی ای داشته باشد و بسته به شرایط باید درباره آن تصمیم گیری شود. خاصیت دوم هم این است که این موضوع، یک موضوع لوکال و محلی است به این معنا که در آمریکا بابت یک سری دلیلهای این اتفاق رخ می دهد، در ایران اما به دلایلی دیگر.
این مستندساز درباره محدودیت ها و خطوط قرمز برای پرداختن به موضوع سقط جنین در ایران و تأثیر این مساله بر انتخاب سوژه سقط جنین در آمریکا برای مستند «خون ریزی» هم اظهار داشت: لااقل دلیل ما برای انتخاب این موضوع، این نبوده است چونکه همین الان درحال پیگیری همین سوژه درباره وضعیت ایران هستیم. پژوهش مربوط به این پروژه هم شروع شده و هرچند من کارگردانی آنرا برعهده ندارم اما کارهای آن در مجموعه سفیر فیلم در دست پیگیری است. در تلاش هستیم این مستند با موضوع سقط جنین در ایران را هم همین امسال به رونمایی برسانیم. این که چرا در مستند «خون ریزی» سراغ آمریکا رفتیم، دلیلهای متفاوت دیگری داشت.
وی اضافه کرد: بالاخره باید بپذیریم آمریکا، خاص ترین کشور دنیاست و توجهات زیادی به سمت آن معطوف است. به صورتی اتفاقاتی که در این کشور رخ می دهد، منجر به کپی برداری برخی کشورهای دیگر هم می شود. کمااینکه از زمانی که قانون سقط جنین در آمریکا تصویب گردید، به تبع آن کشورهای دیگری مانند کره جنوبی، آرژانتین و کلمبیا هم آنرا مصوب کردند. نکته دیگر هم این است که به علت همین موردتوجه بودن، اطلاعات و داده های زیادی درباره وضعیت این کشور وجود دارد و بنا بر این پژوهش تصویری و مکتوب درباره آن آسان تر است. بنا بر این مستندسازی درباره آمریکا آسان تر است و توجه بسیاری از مستندسازان را به سمت خود جلب می کند. ما هم بنا بر این سراغ آمریکا رفتیم.
برای کشتن «جنین» دلیلهای قوی داشته باشید
کارگردان «خون ریزی» درباره رویکرد محتوایی این مستند هم توضیح داد: همانگونه که در پرداختن به این مساله نمی توان حکم قطعی صادر کرد، به همان اندازه هم مستندساز نمی تواند به یک سمت گرایش نداشته باشد. بالاخره این یک دوقطبی است که باید به یک سمت آن گرایش داشته باشید و هیچگاه نمی توان حد وسط قرار گرفت. تنها موضع حد وسط همین است که اهتمام نماییم تجویز قطعی برای همه نداشته باشیم. حرف مستند ما اما این نکته است که «جنین» یک موجود زنده است و بابت تصمیم گیری برای کشتنش باید دلیلهای خیلی خیلی قوی تری داشته باشیم بجای این که احساس نماییم چون جنین در بدن ما قرار دارد، صاحب اختیار آن هم هستیم.
وی اضافه کرد: در این مستند مراحل سقط جنین را بطور کامل نشان داده ایم و با آنها که این کار را می کنند صحبت شده است. در آمریکا مجموعه کلینیک هایی هستند که در زمینه سلامت زنان کار می کنند و یکی از با اهمیت ترین کارهای شان در زمینه سقط جنین است. این کلینیک ها در کشورهای مختلف شعباتی هم دارند و حتی در ایران هم تا قبل از انقلاب شعبه داشتند. یکی از فعالان این کلینیک ها در مستند درباره کارهای خود توضیح می دهد و گزاره های اشتباهی که درباره جنین ها به آن می داده اند را مطرح می کند. یکی از این گزاره ها همین بود که می گفتند جنین تا ۲۱ هفتگی متوجه درد نمی گردد. این کارشناس خودش از تجربه مواجهه نزدیکش با عمل سقط می گوید و دیده است جنین در برخورد با لوله مکنده، تلاش می کند تا زنده بماند! او می گوید بعدها جستجو کرده و متوجه شده است که این گزاره که جنین هیچ دردی را احساس نمی کند، یک گزاره دروغ است.
این مستندساز افزود: ما در مستند سعی کردیم این واقعیت را به تصویر بکشیم که در برخورد با جنین ما با یک موجود زنده طرف می باشیم و هر تصمیمی که می خواهید بگیرید، ابتدا باید این واقعیت را بدانید. به تعبیر دیگر شما با یک انسان با یک دی ان ای منحصر به فرد طرف هستید که هر تصمیمی می خواهید درباره اش بگیرد، باید این مساله را مدنظر داشته باشید. نیت اصلی مستند ما هم همین بوده است.
شباهت آمار سقط جنین در ایران و آمریکا!
خوشدل فر درباره وجود آمار رسمی از سقط جنین در ایران هم اظهار داشت: از سال ۷۲ تا سال ۹۸ نزدیک به پنج نوبت پژوهش های جدی دراین زمینه در ایران صورت گرفته، تعدادی از این تحقیقات هم در ساختار پیمایشی بوده است. نتایج متفاوت این پنج دوره هم وجود دارد. در کل در گزارش های مختلف از ۳۵۰ هزار مورد سقط جنین در سال تا آمارهای عجیبی همچون ۸۰۰ الی ۹۰۰ هزار مورد در سال را شاهد بوده ایم. این آمارها طبیعتاً خطاهایی هم دارد اما حداقل آماری که بصورت پیمایشی تا به امروز به آن رسیده اند، ۳۵۰ الی ۴۰۰ هزار مورد سقط جنین در سال است. اگر نرخ این عدد را تقسیم بر تعداد زنان بارور ایران کنید، به عددی نزدیک به آمار موجود در آمریکای امروز می رسید و بنا بر این است که می گویم آمار سقط جنین در ایران اصلاً جالب نیست!
این مستندساز درباره جالب ترین گزاره هایی که در طول ساخت مستند «خون ریزی» با آن روبه رو شده است هم اظهار داشت: صادقانه می گویم که تا پیش از ساخت این مستند، من هم جزو طرفداران انتخاب آزاد دراین زمینه بودم و واقعاً فکر می کردم جنین تا ۴ ماهگی هیچ حیاتی ندارد و فقط یک لخته خون است! وقتی آشنایی بیشتری با این پروسه پیدا کردم، تازه متوجه شدم که چه اتفاقی در این فرآیند رخ می دهد.
خوشدل فر اضافه کرد: نکته عجیب دیگری که متوجه نمی شوم، ارتباط دادن این مساله با حق انتخاب خانم ها از طرف برخی جریانات فمنیستی است. این گزاره که «چون جنین در بدن من است، پس من باید برای آن تصمیم بگیرم»، از ابتدا برای من یک گزاره عجیب بود. در قبال این نگاه، می توان این نگاه مردانه را بیان کرد که چرا مردی که مقرر است هزینه های یک بچه را تقبل کند، نباید اجازه تصمیم گیری درباره تولد او را داشته باشد؟ من البته به این گزاره هم قائل نیستم اما در مقابل آن فمنیست های افراطی، گاهی برخی این گزاره را مطرح می کنند. وقتی ما داریم درباره یک موجود زنده صحبت می نماییم، این گزاره های صحیح نیست و اصرار برخی بر این گزاره ها همیشه برایم عجیب بوده است.
وی در آخر درباره مواجهه با دلیلهای عجیب و غریب برای سقط جنین هم اظهار داشت: در مراحل تحقیق مستندی که درباره سقط جنین در ایران در دست ساخت داریم، به موردی برخوردیم که برای مان عجیب بود. خانم ورزشکاری بود که چهار نوبت سقط جنین کرده بود، فقط بدین سبب که ورزش باشگاهی انجام می داد و فقط بدین سبب که ورزش کردنش مبتلا به اختلال نشود، چهار بار سقط جنین کرده بود! این مورد برای من بسیار عجیب بود. در کنار این مورد، افرادی که فقط به علت اختلاف سنی کم یک فرزند با فرزند قبلی شان مبادرت به سقط جنین می کنند هم موارد عجیبی هستند. واقعاً اگر در وهله اول بپذیریم که داریم درباره یک موجود زنده تصمیم گیری می نماییم، از آن به بعد می توان گفت هر تصمیمی که می خواهید بگیرد؛ سقط در حقیقت کشتن یک موجود زنده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب