اهانت عجیب به ملا محمد فضولی در مدرسه تلویزیونی ایران
کنکور هنر: آذربایجان شرقی در جریان کلاس ادبیات مدرسه تلویزیونی ایران، اهانت عجیبی به ملامحمد فضولی شاعر پرآوازه آذربایجانی انجام شد.
امروز شنبه (۴ اردیبهشت) فیلمی از تدریس ادبیات در صداوسیما منتشر گردید که در جریان این تدریس، دبیر مربوطه در جمله ای عجیب و توهین آمیز در مورد شاعر بزرگ و پرآوازه ی آذربایجانی، ملا محمد فضولی اظهار داشت که «این شاعر(فضولی) بیخود این اسم را انتخاب نکرده بلکه او فضول اشعار صائب است و هر شعری را که صائب سروده، این شاعر به ترکی نوشته است»
انتشار این فیلم در فضای مجازی، اهالی شعر و ادب ترکی را آزرده خاطر کرده و اعتراضات زیادی به نحوه ی انتخاب دبیرانی که در «مدرسه تلویزیونی ایران» تدریس می کنند، به وجود آمده است.
در همین راستا برای مشخص شدن مبحث و همینطور شناخت بیشتر این شاعر بلند آوازه به سراغ دانشیار دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز رفتیم.
دکتر ابراهیم اقبالی در گفتگو با ایسنا اظهار می کند: ملا محمد فضولی شاعر قرن دهم و صائب تبریزی، شاعر قرن یازدهم است و این طبیعی است که صائب از اشعار فضولی تأثیر گرفته است.
او با اشاره به اینکه صائب تربیت یافته ی مکتب فضولی است، ادامه می دهد: صائب در اشعار خود از ۱۸ غزل ترکی فضولی بهره برده است و در واقع این اشتباهی که صورت گرفته، به این مفهوم است که ما بگوییم حافظ از اشعار شهریار تأثیر گرفته است درحالی که کاملاً واضح و مبرهن است که این طور نیست.
او خاطرنشان می کند: صائب تقریباً ۳۷ سال پس از فوت فضولی متولد شده است و این یک مبحث تاریخی است و چیزی نیست که به صورت شخصی تحلیل کرد.
این استاد دانشگاه تبریز تاکید می کند: این مورد مطرح شده از پایه و اساس غلط است، چون که در علم منطق بحثی است که اگر ماده فاسد باشد، هر نتیجه گیری از این ماده هم فاسد خواهد بود، بنابراین اگر هدف این دبیر ادبیات حتی تمسخر هم نباشد، بازهم غلط و اشتباه است.
او به مبحث رساله یکی از اساتید دانشگاه شهید بهشتی هم اشاره کرده و می افزاید: یکی همکاران بنده بنام خانم دکتر مریم مشرف که حالا در دانشگاه شهید بهشتی تهران استاد هستند، مبحث رساله خویش را در ارتباط با فضولی برگزیده بود و در آن رساله ذکر کرده بود که فضولی آغازگر سبک هندی است و صائب تبریزی متأثر از فضولی است.
او در مورد نبوغ و قدرت ملا محمد فضولی در شعر سرایی هم می گوید: فضولی همچون شاعران بی نظیر و بی بدیلی بود که صاحب لقب ذو السنة (یعنی صاحب سه زبان) بود که سه دیوان به زبان های ترکی، عربی و فارسی دارد و قدرت تخیل بسیار قوی و تسلط بسیاری بر روی واژه ها داشت که ما به این قبیل شعرا، جریان ساز می گوییم.
اقبالی متذکر می شود: نبوغ فضولی به اندازه ای بود که شاعری مانند صائب تبریزی تحت تاثیر اشعار او قرار گرفته است و میتوان اظهار داشت که صائب تبریزی نخستین شاگرد برجسته ی مکتب فضولی است.
او در تشریح آثار نثر فضولی هم بیان می کند: هر شاعری توانایی سرودن همزمان نظم و نثر را ندارد؛ بعنوان مثال استاد شهریار نظم بسیار قوی داشت ولی در نثر اینطور نبود؛ بنابراین فضولی هم در نثر و هم در نظم در اوج قرار داشت و کتابی مانند «مطلع الاعتقاد» را نوشته بود همینطور این شاعر بزرگ در راه مکتب تشیع هم خدمات ارزشمند ای عرضه کرده است و کتاب «حدیقه السعدا» را نوشته است.
او ادامه می دهد: فضولی در کتاب «حدیقه السعدا» جریان شهادت حضرت سیدالشهدا(ع) و تمامی حوادث واقعه عاشورا را به زیبایی بیان کرده است.
این استاد ادبیات دانشگاه تبریز در ارتباط با شاگردان فضولی هم بیان می کند: امکان دارد شعرای دیگر به صورت مستقیم حضور و اشعار فضولی را درک نکرده باشند اما به صورت غیرمستقیم تحت تاثیر اشعار او قرار گرفته اند؛ مثلاً استاد شهریار در یک بیت بسیار زیبا در وصف فضولی گفته است که «ترکی فارسی عربی ده نه فضائل واریمیش/ که فضولی کیمی بیر شاعر فاضل دوغولوب» و بنابراین وقتی که شاعری به بزرگی شهریار این بیت شعر را در وصف فضولی می سراید، بطور قطع تحت تأثیر اشعار او قرار گرفته است.
اقبالی در انتهای سخنان خود فضولی را انتقال دهنده ی آثار نظامی به ترکی می نامد و می گوید: هیچ شاعری این قدرت را نداشت که پایاپای شاعر قدرتمندی مانند نظامی حرکت نماید چون که نظامی شاعر بزرگی در سبک داستان نویسی و رمان نویسی بود و هیچ شاعری مانند فضولی این قدرت را نداشت که اشعار نظامی را به صورت ترکی و منظوم دربیاورد و فضولی به قدری قدرتمند بود که گاهی ابتکار به خرج داده و قالب شعری مانند لیلی و مجنون را که قصیده بود، با آوردن اشعار عربی و ترکی عوض می کرد.
به گزارش کنکور هنر به نقل از ایسنا، حکیم ملا محمد فضولی، شاعر و اندیشمند متفکر و شاعر سه زبانه ای است که تاثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی و عربی و فارسی بر جای نهاده است و گفته شده که در سال ۹۱۰ هجری در خانواده ای شیعی مذهب و آذربایجانی، در جوار مرقد حضرت سید الشّهدا(ع)، در کربلا به دنیا آمده است و او را «بزرگترین شاعر ترکی آذربایجانی در سدهٔ دهم هجری قمری» هم می دانند.
فضولی شاعری اندیشمند است و در شعر ترکی ید طولایی دارد که در مقدمه ی دیوان ترکی خود می گوید: «شعر عاری از علم همچون دیواری بی بنیان باشد و دیوار بی بنیان را سرانجام اعتبار نشاید».
دیوان فضولی با یک دیباچه ی منثور شروع می شود. سپس دو تحمیدیه و ۹ نعت می آید که آنها را میتوان از زیباترین آثار فضولی برشمرد.
در دیوان ترکی فضولی این قلم ترتیب داده است که بعد از قصائد (۴۸ قصیده) بخش غزلیات می آید که شامل ۴۱۰ غزل بسیار زیبای عرفانی و فلسفی است و اغلب آنها ۷ بیت است و به ندرت به غزل های ۶ و ۸ بیتی بر می خوریم و بعد از غزل ها، ۳۳ قطعه، ۱ ترکیب بند، ساقی نامه، مثنوی، ۱ مسبّع، ۱ مسدّس، ۱ ملمع، ۱۳ دوبیتی و ۱۰۵ رباعی در دیوانش آمده است.
بدون شک شعر و ادب کهن این مرز و بوم باید به داشتن چنین شاعری بزرگ و نابغه بر خود ببالد و رسانه ملی هم علاوه بر اینکه باید در انتخاب دبیرانی که برای تدریس در مدرسه ی تلویزیونی ایران، میهمان خانه های دانش آموزان می شوند، دقت کند، بلکه در جهت معرفی شاعران بزرگی مانند ملا محمد فضولی به دانش آموزان قدم های بزرگی بردارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب