مهر گزارش می دهد؛
نخستین پرتره ها چگونه از امام خمینی كشیده شد، حسرت یك دیدار
كنكور هنر: غلامعلی طاهری و كیخسرو خروش از نقاشانی هستند كه معروف ترین پرتره ها را از چهره امام خمینی (ره) كشیده اند و این آثار در كتاب های درسی و پوسترها و موزه ها به نمایش درآمده اند.
خبرگزاری مهر-گروه هنر- آزاده فضلی: امام خمینی (ره) بدون شك یكی از مهمترین و برجسته ترین رهبران سیاسی در جهان به شمار می آیند كه زبان شان قابل فهم ترین زبان برای مردم و مواضع ایشان هم روشن و بی ابهام بود. در ادبیات و زبان امام خمینی (ره) برخلاف خیلی از سیاستمداران و رهبران سیاسی واژه های نامأنوس و دور از ذهن راهی نداشت و ایشان گاهی حتی در سخنرانی هایشان، ظریف ترین و دقیق ترین نكته های عرفانی را با زبانی ساده و صمیمی به مردم می گفتند و صمیمیت و یكدلی ایشان سبب شده بود كه مردم، سخنان امام را ترجمان خواسته های خود ببینند.این خصوصیت های پسندیده و خلوص نیت امام خمینی (ره) در سال های حیات و پس از رحلتشان سبب گشته است تا خیلی از هنرمندان در قالب های مختلف هنری به اندیشه ها، افكار، خصوصیت های شخصیتی، سیاسی، اجتماعی و عرفانی ایشان بپردازند و در این میان نقش نقاشان و فیلمسازان از همه بیشتر حایز اهمیت بوده است.نقاشانی چون زنده یاد سیدجمال الدین خرمی نژاد، غلامعلی طاهری و كیخسرو خروش كه هنرمندان زبردست نقاشی چهره هستند به واسطه طراحی چهره حضرت امام خمینی (ره) نقشی موثر در شور و خروش انقلابی مردم داشته اند.به بهانه سالروز رحلت حضرت امام خمینی (ره) با غلامعلی طاهری و كیخسرو خروش ۲ تن از نقاشانی كه چهره امام را نقاشی كرده اند به گفتگو نشستیم و نظرات آنها را در مورد هنر انقلابی جویا شدیم.
خلق در سال ۱۳۶۶ كه هم اكنون در موزه شهدا قرار دارد غلامعلی طاهری نقاش، استاد دانشگاه و دارنده مدرك درجه یك هنر می گوید چیزی كه در دوران كودكی او را برای آغاز نقاشی جذب كرد، نقاشی از چهره بود و در دوران بعدی زندگی اش، توانایی هایش را در این حیطه بالا برده است.دو روز پیش از تاسوعا و عاشورای سال ۵۷ تصمیم گرفتم چهره امام خمینی (ره) را كه در عكس ها دیده بودم، نقاشی كنم و به سرعت اقدام كردم. پرتره ای از چهره امام در اندازه ۲ متری كشیدم و بامداد تاسوعا آن را سر خیابان محل زندگی ام بردموی درباره نخستین پرتره ای كه از امام خمینی نقاشی كرده است به خبرنگار مهر اظهار داشت: دو روز پیش از تاسوعا و عاشورای سال ۵۷ تصمیم گرفتم چهره امام خمینی (ره) را كه در عكس ها دیده بودم، نقاشی كنم و به سرعت اقدام كردم. پرتره ای از چهره امام در اندازه ۲ متری كشیدم و بامداد تاسوعا آن را سر خیابان محل زندگی ام بردم. مردم جمع شدند و همه به كمك هم این نقاشی بزرگ را روی دست گرفتیم و به راهپیمایی رفتیم. در روز عاشورا هم این نقاشی بسیار مورد توجه مردم واقع شد.این هنرمند نقاش اضافه كرد: فیلم های سیاه و سفیدی از آن راهپیمایی در تلویزیون نمایش می دهند كه نقاشی پرتره ای كه كشیدم در آن دیده می گردد. این نخستین پرتره از چهره امام خمینی بود كه نقاشی كردم و پس از آن در سال ۶۰ پرتره ای از امام كشیدم كه در تیراژ بالا چاپ و در كل كشور همچون جبهه ها پخش گردید.طاهری نقاشی پرتره را به دو گونه تقسیم كرد و توضیح داد: نخستین گونه این است كه مدل یا شخصیت مورد نظر را از نزدیك دیده باشم و با شخصیت و منش اخلاقی او آشنا باشم كه نقاشی چهره این شخصیت آسان تر است. دومین روش هم ندیدن چهره شخصیت از نزدیك است كه در این صورت نقاش باید تلاش كند از خطوط چهره، نگاه و حالت كلی كاراكتر به شخصیت درونی او پی ببرد و نقاشی بكشد.وی با این مقدمه در مورد نخستین باری كه امام خمینی (ره) را از نزدیك دیده است، عنوان كرد: تا سال ۶۲، امام خمینی (ره) را از نزدیك ندیده بودم. در سال ۶۲ به جماران رفته بودم كه ایشان را از نزدیك دیدم و با عنایت به افكار و اندیشه های امام خمینی (ره) شیفته ایشان شدم و از همان زمان تصمیم گرفتم پرتره ای از ایشان كار كنم و پرتره ای كه در این سال كشیدم، در سال های ۶۲ و ۶۳ بسیار چاپ و در بین مردم و جبهه ها پخش گردید.
پرتره ای كه در موزه امام خمینی و دفتر حفظ و نشر آثار امام (ره) قرار داردطاهری با اشاره به مهمترین پرتره هایی كه از امام خمینی (ره) نقاشی كرده است، اظهار داشت: از آن به بعد پرتره هایم از حضرت امام جدی تر شد و معروف ترین آنها پرتره ای است كه سال ها در كتاب های درسی چاپ می شد. همینطور چندین پرتره به سفارش حوزه هنری نقاشی كردم كه سال هاست در ابعاد مختلف چاپ می گردد و در مراكز و ادارات مختلفی قاب و نصب شده است.وی افزود: پرتره ای را برای موزه شهدا كشیدم كه در گنجینه این موزه نگهداری می گردد. پرتره دیگرم را برای دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره) برای جماران كار كردم كه جزو كارهای خوب من بشمار می رود. بعد از آن كارها، رجوع به من برای كشیدن پرتره از حضرت امام (ره) زیاد شد كه پرتره خیلی معروفی از امام (ره) با لباس سفید ایشان بدون عبا و عمامه و كلاه مشكی رنگی كه بر سرشان است، كشیدم.طاهری با اشاره به اینكه این نقاشی پرتره بعد از رحلت ایشان در ابتدای كتاب های درسی چاپ شد، بیان كرد: نگاه عرفانی و روحانی حضرت امام در این نقاشی بیشتر غالب است و قصد كردم نگاه لطیفی را كه در چهره شان بود بیشتر نمایش دهم تا نگاه یك چهره مقتدر سیاسی. بعد از آن، نقاشی های خیلی از امام (ره) كار كردم كه تنها پرتره نبودند و فضاهای مختلف و تاثیراتی را كه بر جریان انقلاب اسلامی گذاشته اند، نشان داده است. همینطور چندین تابلوی بزرگ مثل «در ساحت وصال» مربوط به زمان ارتحال امام كار كردم و یكی دیگر از این نقاشی ها، نقاشی دو متری است كه در دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره) نگهداری می گردد.
خلق در سال ۱۳۸۰ كه هم اكنون در حوزه هنری قرار دارداین نقاش انقلاب ادامه داد: جدیدترین پرتره ای كه از حضرت امام خمینی (ره) كار كردم به سفارش حوزه هنری است كه با عنایت به چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی رونمایی و منتشر می گردد كه تمامی تجربیاتم طی ۴۰ سال كار در این پرتره منتقل شده است. من امام خمینی (ره) را از نزدیك دیدم و با افكار و اندیشه های ایشان آشنا هستم. در ۱۰ سالی كه ایشان رهبری كشور را بر عهده داشتند هم سخنرانی هایشان را می شنیدم و هم كتاب هایشان را مطالعه می كردم.وی درباره خصوصیت های پرتره جدیدی كه از امام (ره) كشیده و هنوز رونمایی نشده است، توضیح داد: موردی كه همیشه به آن فكر می كنم این است كه اگر ایشان در دو دهه اخیر زنده بودند واكنش شان نسبت به جریان های امروز كشور چه بود و چه موضع گیری نسبت به مسایل امروز كشور داشتند كه تلاش كردم این مورد را در چهره حضرت امام خمینی نشان دهم و در این اثر، امام (ره) در حال نگاه به مخاطب یعنی ما است و در مجموع یك نگاه قاطع و مصمم دارند.طاهری خاطرنشان كرد: نگاه امام خمینی (ره) در این اثر به مسئولان و قلم به دست ها و هنرمندان، به آنهایی كه از انقلاب فاصله گرفتند، به آنهایی كه فكر می كنند راه درست می روند اما اشتباه می كنند، به آنهایی كه مادیات دنیا چشم شان را پر كرده است و به آنهایی است كه نسبت به محرومان، پابرهنگان و مستضعفان جامعه بی تفاوت شده اند.وی با اشاره به پیام معروف امام خمینی خطاب به هنرمندان و خانواده شهدا كه بخشی از آن عبارت است از «هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط كور و مبهم معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی است» تصریح كرد: پرتره، تنها یك نقاشی ساده نیست و من با نقاشی پرتره تلاش می كنم عمق و منش كاراكترم را نشان دهم و بگویم این شخصیت در عین اینكه چهره ای مهربان و دوست داشتنی و عارفانه دارد بعنوان پیشگام انقلاب و مراد همچنان می تواند نظاره گر بر اعمال ما باشد.این نقاش ادامه داد: پیمان نانوشته مردم با امام خمینی (ره) همچنان ادامه دارد و طبیعتاً باید در ذهن و فكر و قلب ما مستمر و جاری باشد.
دومین پرتره ای كه طاهری از امام (ره) در سال ۱۳۶۰ نقاشی كرد و در تیراژ بالا در كشور و جبهه ها پخش شدوی در بخش دیگر صحبت هایش به مقوله انتقال هنر اسلامی به نسل جوان صحبت كرد و اظهار داشت: یكی از وظایف هنرمندان انقلابی و پیشكسوت این است كه این نوع هنر را به نسل های جدید منتقل و آنها را برای خلق چنین آثاری تربیت كنند.طاهری هم با این نگاه به هنرمندان جوان پیشنهاد داد: ما نباید از هنر جهانی عقب بمانیم و باید خودمان را هم سطح، هم تراز و همدوش هنر جهانی از نظر اجرا، تكنیك، شناخت و مفهوم گرایی در آثار هنری و... نماییم كه نیاز به تلاش خیلی زیادی دارد و با كم كاری و بی توجهی و خواسته های غیرمعقول به نتیجه نمی رسیم.وی در ادامه توضیح داد: در قدم بعدی هنرمندان جوان باید بدانند در خلق آثارشان نباید دنبال مقصر بگردند، اگر چنانچه هنر انقلاب ما از دهه ۶۰ تابحال تداوم پیدا نكرده است و نسل های جدید نتوانستند در حد و اندازه جوانان دهه ۶۰ كار هنری انقلابی انجام دهند، مقصر خود هنرمندان هستند كه كم كاری كردند نه مسئولانی كه به هنرمندان توجه نداشتند.طاهری بر ضرورت پرداختن هنرمند به انگیزه درونی اش كه به واسطه آن می تواند آثار فاخر و شاهكار هنری تاریخی خلق كند، تصریح كرد و اظهار داشت: اگر چنانچه جوانان هنرمند قصد دارند در این فضا قدم بردارند، فقط باید همچون فردی كه می خواهد به قله های رفیع انسانیت برسد و نیاز به تزكیه نفس دارد تلاش و كار كنند.مسئولان ما می توانستند برای حفظ جریان انقلاب اسلامی، «موزه هنر انقلاب»، «مدرسه هنر انقلاب» و «دانشگاه هنر انقلاب» راه اندازی كنند كه این اتفاق نیفتاده است البته امیدوارم و معتقدم راه اندازی چنین مراكزی هنوز دیر نشده استوی در انتها صحبت هایش مسئولان را حامیان هنرمندان و میراث دار هنر انقلاب اسلامی قلمداد كرد و اضافه كرد: مسئولان ما می توانستند برای حفظ جریان انقلاب اسلامی، «موزه هنر انقلاب»، «مدرسه هنر انقلاب» و «دانشگاه هنر انقلاب» راه اندازی كنند كه این اتفاق نیفتاده است البته معتقدم راه اندازی چنین مراكزی هنوز دیر نشده است.كیخسرو خروش چهره ماندگار هنر، استاد ارشد خوشنویسی ایران و نقاش پرتره امام خمینی (ره) است. همینطور نخستین پرتره او از امام خمینی (ره) در كتاب های درسی انتشار یافته است. وی همینطور در سال ۱۳۹۳، جدیدترین پرتره اش از امام (ره) را در نمایشگاه آثارش به نمایش گذاشت.این هنرمند خوشنویس و نقاش پیشكسوت درباره اینكه چطور به خلق نقاشی پرتره حضرت امام (ره) علاقه پیدا كرد به خبرنگار مهر اظهار داشت: نخستین نقاشی پرتره امام خمینی مربوط می گردد به اوایل انقلاب و زمانی كه ایشان به كشور بازگشتند. در همان سال های ۵۷ و ۵۸ دوست داشتم كه نقاشی چهره ایشان را بكشم و برای خلق آن به دنبال عكسی بودم تا بتوانم پرتره ایشان را نقاشی كنم. به واسطه تصاویر یك عكاس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی كه تعدادی از تصاویر امام خمینی (ره) را در اختیار من گذاشت، یك عكس سیاه و سفید را انتخاب كردم. البته در این عكس، دست های امام مشخص نبود و بنابراین دست های امام را از عكسی دیگر انتخاب كردم و نقاشی كشیدم.
وی در مورد اینكه چطور شد نخستین نقاشی پرتره امام (ره) وی در موزه شهدا قرا گرفت، اظهار داشت: وقتی نقاشی پرتره امام خمینی (ره) در ابعاد بزرگ آماده شد یكی از مدیران بنیاد شهید در آن زمان از من خواست تا برای موزه شهدا از نقاشان كار تهیه كنم من هم مبحث را با وی در میان گذاشتم و تابلوی پرتره امام خمینی (ره) را به این موزه اهدا كردم و قصد نداشتم مبلغی برای آن دریافت كنم اما مبلغی برای این كار به من دادند. پس از آن چندین نقاش را برای خلق آثار ارزشی انقلابی به كار گرفتند كه یكی از آن نقاشان من بودم كه حدود ۱۸ نقاشی از شهدا كشیدم كه در این موزه قرار دارد.در همان سال های ۵۷ و ۵۸ دوست داشتم كه نقاشی چهره ایشان را بكشم و برای خلق آن به دنبال عكسی بودم تا بتوانم پرتره ایشان را نقاشی كنمخروش كه تعداد زیادی تابلوی پرتره از امام خمینی (ره) كار كرده است، اضافه كرد: هر زمان و به هر بهانه ای از من می خواستند پرتره ای از امام (ره) و شهدا بكشم كه من به علت علاقه ام به مبحث این كار را انجام دادم.وی با اظهار تاسف از اینكه نتوانسته است ملاقاتی با امام خمینی (ره) در زمان حیات شان داشته باشد، درباره خلق پرتره های امام (ره) اظهار داشت: برای خلق پرتره های حضرت امام (ره) تابحال به تماشای تصاویر ایشان و پخش سخنرانی هایشان از تلویزیون اكتفا كردم و از همین طریق بود كه با ریزه كاری های چهره امام (ره) آشنا شدم. من مدام به دنبال این بودم كه بهترین تصویر از ایشان را انتخاب كنم ولی ناچار به استفاده از تصاویر موجود شدم كه اغلب تصاویر خبری بودند.این هنرمند نقاش با اشاره به اینكه در بین جوانان هنرمند استعدادهای خوبی دیده است، درباره انتقال هنر انقلابی به نسل جوان عنوان كرد: به نظر من جوانان باید استادانی داشته باشند كه روش آموزشی و تربیتی صحیح را به آنها بیاموزند و آنهایی كه استعداد دارند اگر خوب پرورش یابند در آینده خواهند درخشید، الان در نسل جوان نقاشانی را می شناسم كه خیلی خوب كار می كنند.وی كه در دانشگاه و همینطور زیر نظر استاد علی محمد حیدریان آموزش نقاشی را گذرانده است از اینكه هم اكنون نسل جوان از حضور استادانی چون زنده یاد حیدریان محروم هستند ابراز تاسف كرد و اضافه كرد: شرط نقاش شدن، علاقه و تمرین زیاد در این رشته است و اگر خداوند به فردی استعداد نقاشی اعطا كرده باشد، این فرد حتما آینده درخشانی خواهد داشت.كیخسرو خروش، تابلوهای نقاشی پرتره امام خمینی (ره) زیادی دارد كه به قول خودش، هم اكنون از محل استقرار آنها اطلاعی ندارد چراكه این تابلوها را به سفارش سازمان هایی نظیر بنیاد شهید نقاشی كرده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب