ضرورت توجه به مزیت های نسبی کشور در روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور
کنکور هنر: رییس فرهنگستان علوم با تکیه بر لزوم توجه به لبه های دانش و فناوری در بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور، خواهان هدفمندسازی ثبت پتنت و توجه به مزیت های نسبی کشور شد.
به گزارش کنکور هنر به نقل از مهر به نقل ازفرهنگستان علوم، چهارمین نشست شورای راهبردی روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور برگزار گردید. محمدرضا مخبردزفولی، رییس فرهنگستان علوم، ضمن اشاره به اهمیت بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور، بر ضرورت هدفمند کردن ثبت پتنت و توجه به مزیت های نسبی کشور تاکید کرد.
رئیس فرهنگستان علوم عنوان کرد: ثبت پتنت در جهان نشان دهنده توجه و تمرکز کشورها بر مرزهای دانش و فناوری است. برای نمونه، از سال ۲۰۲۰ به بعد تمرکز کشورها، خصوصاً کشورهای مهم و اثرگذار در جریان علم جهانی، روی چه مطالبی بوده است؟ این باید در نقشه جامع علمی مشخص شود، برای اینکه شناخت کلان روندهای جهانی لازم است تا بتوانیم برمبنای مزیت های نسبی کشور خودمان برای آن برنامه ریزی نماییم.
وی افزود: خیلی از گزارش هایی که ارائه شده اند ممکنست فوریت یا نیاز مستقیم برای کشور ما نداشته باشند یا با توان مالی و امکانات ما همخوانی نداشته باشند. بنابراین، بومی سازی این پیشنهادها با بروزرسانی نقشه علمی ضروری می باشد.
وی با طرح پرسش هایی درباره ی نسبت تولید مقاله به ثبت پتنت و تبدیل پتنت به محصول تجاری عنوان کرد: سالانه حدودا یک میلیون و ۶۰۰ هزار مقاله علمی در دنیا چاپ می شود و سال قبل سهم چینی ها در تولید مقالات علمی جهانی از آمریکایی ها پیشی گرفت. یکی از فاکتورهای مهم، نسبت تولید دانش یا مقاله به ثبت پتنت است. به عنوان مثال، در ترکیه به ازای هر ۲۲۰ تا ۲۳۰ مقاله، یک پتنت ثبت می شود، کشور ما در حوزه نتوانسته به خوبی عمل کند که نشان دهنده فاصله قابل توجه در تبدیل دانش به فناوری است. برای اینکه ثبت پتنت پیشران فناوری و قدمی مهم در کاربردی و تجاری سازی دانش بحساب می آید.
رئیس فرهنگستان علوم اظهار داشت: در نقشه جامع علمی کشور باید مشخص شود که از هر چند پتنت، یک محصول تجاری تولید می شود. البته پتنت تنها گام اول است و باید به فناوری و سپس به محصول نیمه صنعتی و در نهایت به محصول تجاری تبدیل گردد. بنابراین، باید تکلیف نسبت مقاله به پتنت، پتنت به محصول، و محصول به تجاری سازی را روشن نماییم.
نقش دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان در تولید پتنت
وی ضمن اشاره به سهم دانشگاه ها و شرکتها در تولید پتنت عنوان کرد: سهم ۱۰۰ دانشگاه آمریکا در سالیان ۲۰۲۱ یا ۲۰۲۲ از تولید پتنت جهانی، ۶۰۰۰ پتنت بوده است، در حالیکه سهم ۱۰ شرکت برتر، ۴۲۰۰۰ پتنت را شامل می شود. باید دیدگاه خودرا در این حوزه روشن نماییم، در دانشگاه ها چه تعداد پتنت نیاز داریم و چه سهمی از پتنت ها باید به آنها اختصاص یابد؟ همین طور از شرکتها چه میزان پتنت انتظار داریم و هدف از این مطالبه چیست؟ اگر شرکتی قابلیت فناورانه، نوآورانه و پیشرفته ای ندارد، نباید در دسته بندی شرکت های دانش بنیان قرار بگیرد.
نقشه جامع باید کشور را در رقابت جهانی علم و فناوری حفظ کند
مخبردزفولی ضمن اشاره به دو هدف اصلی در بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور خاطرنشان کرد: باید به یاد داشته باشیم که در نقشه جامع علمی کشور، دو هدف اساسی مورد توجه قرار گرفته است. اول، نقشه جامع باید کشور را در رقابت جهانی علم و فناوری حفظ کند و اجازه ندهد از این مسیر خارج شویم. جریان علم جهانی روی مرزهای دانش در رشته های مختلف تمرکز دارد و باید این مرزها را متناسب با اولویت های خود تعیین نماییم و پاسخ آنرا در نقشه بیابیم.
رئیس فرهنگستان علوم افزود: هدف دوم این است که در بروزرسانی نقشه جامع علمی به مهم ترین مشکلات کشور با نگاهی دانشی و علمی پاسخ داده شود و گره گشایی کند. بنابراین، باید مشکلات کلیدی کشور شناسایی شوند و برای یافتن راهکارهای علمی و قرار گرفتن در راه دانش محور، حداقل ردپایی مشخص شود.
مخبردزفولی با اشاره به اینکه باید مزیت هایمان را درنظر بگیریم، اظهار داشت: باید بومی سازی و توانمندی های کشور را در روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور مدنظر داشته باشیم و متناسب با نیازهای کشورمان برنامه ریزی هایمان را در نقشه و بروزرسانی مورد توجه قرار دهیم.
مخبردزفولی با تشریح سه فصل نقشه جامع علمی کشور عنوان کرد: نقشه جامع علمی کشور شامل سه بخش یا فصل اصلی و قابل توجه است: بخش علوم و فناوری های مختلف، بخش سلامت و علوم در رابطه با آن و بخش علوم انسانی، اجتماعی و هنر. این نقشه جامع به عنوان یک برنامه کلی برای هدایت علم و فناوری کشور طراحی شده است.
پیشرفت ۷۲ درصدی در روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور
ر باقری مقدم دبیر روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور با تاکید بر اهمیت روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور، توضیحاتی درباره ی اقدامات انجام شده در این پروسه ارائه کرد و اظهار داشت: ما تا حالا به ۷۲ درصد پیشرفت در اجرای روند روزآمدسازی دست یافته ایم. هم اکنون، ۳۰ کار مستقل توسط دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی در دست انجام است. از میان ۱۵ حوزه مشخص شده، فعالیت علمی در عرصه های سلامت و علوم پزشکی، تعاملات علمی بین المللی، آموزش عالی، پژوهش و تجاری سازی، و تعلیم و تربیت غائی شده اند. مطالعات در رابطه با این حوزه ها به ما ارائه شده و الان در مرحله ایجاد کمیسیون هایی جهت بررسی سایر حوزه ها قرار داریم.
وی درباب اعضاء حقیقی و حقوقی کمیسیون ها اضافه کرد: اعضاء حقوقی شامل مجریان دستگاهی و تحقیقاتی هر بخش هستند که در جلسات حضور خواهند داشت. همین طور نمایندگان دستگاههای ذی سود در بخش مربوطه به جلسات دعوت خواهند شد. نماینده دبیرخانه روزآمدسازی، نماینده ستاد علم و فناوری شورایعالی انقلاب فرهنگی، نمایندگان گروه فرهنگستان علوم و فرهنگستان علوم پزشکی نیز از دیگر اعضاء این کمیسیون ها خواهند بود. برای اعضاء حقیقی نیز ۳ نفر از صاحب نظران حوزه مربوطه به جمع اضافه می شوند.
باقری مقدم در آخر تصریح کرد: برای اولویت های نقشه جامع علمی، ۶ تا ۷ کار مستقل تعریف شده که روند پیگیری و اجرای آنها در کارگروه های تخصصی در حال انجام می باشد.
ضرورت تعریف جایگاه علوم اجتماعی در نقشه جامع علمی کشور
عید رضا عاملی، رییس شورای تحول و پیشرفت علوم انسانی شورایعالی انقلاب فرهنگی، درباره ی روزآمدسازی حوزه علوم انسانی، اجتماعی و هنر عنوان کرد: ما در همین جلسه تجربه ای از کار چندبخشی و چندرشته ای به دست می آوریم که سرمایه ای باارزش بحساب می آید. این روند نشان دهنده ایجاد بلوغ دانش یکپارچه است. در راهبرد کلان ۱۱ به حوزه سلامت، در راهبرد ۱۲ به علوم مهندسی، در راهبرد ۱۳ به علوم پایه و در ۱۰ راهبرد ابتدایی به مسائل علوم انسانی، اجتماعی و هنر پرداخته شده است. ما باید جایگاه علوم انسانی و اجتماعی را به درستی تعریف نماییم تا اقدامات مؤثری صورت گیرد.
وی اضافه کرد: اولویت های گروه الف و ب به علوم انسانی اسلامی و هنر متعلق می باشد. اما یکی از لطمه ها این است که جایگاه علوم اجتماعی در این سند بطور واضح مشخص نشده است. در عرصه علوم انسانی، نه بومی سازی و نه کارایی درنظر گرفته شده، بلکه بیشتر به معارف اسلامی توجه شده است. هرچند اندیشه اسلامی در این سند جایگاهی محوری دارد، اما لازم است حوزه فناوری بطور جداگانه بررسی شود تا این سند به چهار بخش تقسیم شود.
عاملی در آخر تاکید کرد: طراحی این سند ما را یک دهه جلو انداخته است. برای دستیابی به اهداف نقشه جامع علمی کشور، باید به ۷ رویکرد کلیدی دقت نماییم.
استفاده از ابزار تحلیل پتنت برای تعیین اولویت های علمی و فناوری کشور
سجاد احدزاده، رییس مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، در ارائه پیشنهاد خود در عرصه علم و فناوری عنوان کرد: در ادبیات حکمرانی فناوری در سطح جهان، مؤثرترین و کارآمدترین ابزار برای شناسایی روندهای پیشرو در بازه زمانی ۵ تا ۱۰ ساله، تحلیل پتنت است. در این ابزار، سلیقه فردی کمترین دخالت را دارد. شرکتها و بزرگان فناوری جهان، که درحال شکل دادن به جامعه فناوری هستند، از ابزار ثبت پتنت استفاده می نمایند تا علاوه بر حفظ مزیت رقابتی، مالکیت معنوی دستاوردهای خودرا نیز تضمین کنند.
وی افزود: ما با استفاده از ابزار تحلیل پتنت، تلاش می نماییم تا در پروسه روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور، به اولویت هایی برسیم که جهان به سوی آنها در حرکت است. خبرگان این حوزه و ذی نفعان جامعه فناوری به ما کمک می کنند تا اولویت هایی که این ابزار ارائه می دهد، با نیازها و مزیت های رقابتی کشور تقاطع پیدا کند. این پروسه ما را به اهداف نقشه جامع علمی نزدیک تر خواهدنمود.
بهره گیری از مشارکت حداکثری در تدوین علوم انسانی
حمود حاجیلویی، دبیر علمی بخش علوم انسانی نقشه جامع علمی کشور، درباره ی اقدامات انجام شده در عرصه علوم انسانی، اجتماعی و هنر عنوان کرد: شورایعالی انقلاب فرهنگی، ذیل شورای تحول علوم انسانی، با تشکیل کمیته های علمی و کارگروه های تخصصی به بررسی ابعاد این حوزه پرداخته است. ما در طراحی بخش های مختلف نقشه جامع علمی کشور دو ابتکار ویژه را دنبال کرده ایم: یکی شبکه فراگیر اساتید و دیگری شورای راهبری. هدف از شبکه فراگیر، تدوین اسناد با مشارکت حداکثری اساتید و صاحب نظران علوم انسانی است.
وی اضافه کرد: برای تامین این مشارکت حداکثری، شبکه ای از اساتید تشکیل داده ایم که شامل ۵۰۰ استاد از دانشگاه های دولتی، ۳۰۰ استاد از دانشگاه آزاد، ۷۰ استاد از دانشگاه های غیرانتفاعی، ۱۵۰ استاد از پیام نور، و ۳۰۰ استاد از حوزه های علمیه می شود. در مجموع، ۱۳۲۰ نفر از اساتید در این شبکه با ما برای تدوین این سند همکاری می کنند. در شورای راهبری نیز هدف این است که برای تدوین سندی جامع، تمام ظرفیتهای علمی و اجرائی کشور را به کار بگیریم. در این راستا، مراکز علمی پیشرو دانشگاهی برمبنای رتبه بندی آنها به کار گرفته شده اند که شامل ۲۵ مرکز در عرصه علوم انسانی و اجتماعی، ۱۰ مرکز علمی حوزوی پیشرو در علوم انسانی، و ۱۰ استاد سرآمد می شوند. این مجموعه، شورای راهبری سند تحول را تشکیل می دهد.
در پایان جلسه، دکتر باقری مقدم دبیر روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور با تاکید بر اهمیت تسریع فرآیندها، خطاب به اعضاء شورای راهبردی اظهار داشت: فعالان هر حوزه باید هرچه سریع تر محتوای مربوط به حوزه خودرا عرضه کنند، چونکه نسخه غائی روزآمدسازی باید تا آخر سال به شورایعالی انقلاب فرهنگی تحویل داده شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب